Beschading van de hersenen na een hartoperatie of dotteren

Rob Tolhuijsen, Leefstijl coach

Vergeetachtigheid en concentratieverlies zijn veelvoorkomende klachten bij patiënten die een operatie hebben ondergaan. Sommige geven aan nooit meer helemaal de oude te zijn geworden. Symptomen na een operatie worden gediagnosticeerd  als "postoperatieve disfunctie (POCD). Patiënten denken vaak dat het komt door de narcose

Cognitie

Cognitieve functies zoals waarneming, taalverwerking, aandachtsprocessen, geheugenfuncties en abstract denken zijn cruciaal voor de uitvoering van normale dagelijkse activiteiten, variërend van autorijden en koken tot interactie met andere personen. Men spreekt van een cognitieve disfunctie indien deze processen niet normaal verlopen. Patiënten omschrijven het vaak als vergeetachtigheid, concentratieverlies of traagheid in handelen en denken.

Hartoperaties

Postoperatieve disfunctie (POCD) doet zich relatief veel voor bij hartoperaties en bepaalde orthopedische operaties.. Meer in het algemeen vormen grote operaties, zoals vaatoperaties en buikoperaties een groter risico dan kleine operaties.

.Studies tonen aan dat bijna 100% van de patiënten die in een hart-longmachine zijn geplaatst lijden aan een vorm van hersenbeschadiging.(2) Als een gevolg hiervan en andere complicaties die kunnen optreden bij een bypass operatie hebben ongeveer 100% van de patiënten een dysfunctie van hun centraal zenuwstelsel direct na de operatie. Bij een later onderzoek lijkt dit te resulteren in waarneembare hersenbeschadiging(1) Dit geeft  geheugenverlies, slaapstoornissen, en bepaalde mate van persoonlijkheidsverandering  welke vaak wordt opgemerkt door naasten en familie.³

In het Nederlands tijdschrift voor geneeskunde werd hier al aandacht aan besteed in 2002.(4) Aanvankelijk dacht men dat het kwam door het gebruik van de pomp, de periode van ondertemperatuur of het tijdelijk afsluiten van de aorta.  Omdat men dacht dat de hart long machine de boosdoener was werden er technieken ontwikkeld om ook op een kloppend hart te opereren.  Na onderzoek bij 281 personen  bleek er na 12 maanden geen statistisch significant verschil te bestaan in de mate van achteruitgang tussen de groep die met of zonder hartlong machine was geopereerd. . Ook werden er na 3 en 12 maanden tussen beide groepen geen verschillen gevonden in kwaliteit van leven, frequentie en beroerte en totale sterfte.

Een onderzoek uit 1997 vergeleek de cognitieve disfunctie tussen bypass operatie en dotteren. Na 5 jaar waren er geen verschillen in dysfunctie.(8)


Publicaties

  1. Editorial: Brain damage after open heart surgery. Lancet 1:1161, 1982
  2. Henriksen L. Evidence suggestive of diffuse brain damage following cardiac operations. Lancet 1:816, 1984
  3. Taylor K. Editorial: Brain damage during open-heart surgery Thorax 37:873, 1982
  4. Hart W. Verlies van Cognitieve functies na een hartoperatie Ned. Tijdschrift voor geneeskunde 2002;146:1053
  5. Newman MF, Kirchner JL, Phillips-Bute B, Gaver V, Grocott H, Jones RH, et al. Longitudinal assessment of neurocognitive function after coronary-artery bypass surgery. N Engl J Med. 2001;344:395-402.
  6. Roach GW, Kanchuger M, Mangano CM, Newman M, Nussmeier N, Wolman R, et al. Adverse cerebral outcomes after coronary bypass surgery. Multicenter Study of Perioperative Ischemia Research Group and the Ischemia Research and Education Foundation Investigators. N Engl J Med. 1996;335:1857-63.
  7. Bitsch MS, Foss NB, Kristensen BB, Kehlet H. Acute cognitive dysfunction after hip fracture: frequency and risk factors in an optimized, multimodal, rehabilitation program. Acta Anaesthesiol Scand. 2006;50:428-36.
  8. Hlatky MA, Bacon C, Boothroyd D, Mahanna E, Reves JG, Newman MF Cognitive function 5 years after randomization to coronairy angioplasty or coroniary bypass graft surgery  Circulation 1997 Nov 4;96 (9 Suppl)


Nog niet verzadigd? Download ons gratis E-book